Powstania 1831r. i 1863r.

Dzięki sąsiedztwu twierdzy zamojskiej Biłgoraj cieszył się wolnością do jesieni 1831r. (nie stacjonowały tu wojska rosyjskie). Organizacje spiskową, przed wybuchem powstania tworzył w Biłgoraju Leon Frankowski, późniejszy komisarz Komitetu Centralnego "Czerwonych".
Rewolucyjnym namiestnikiem Biłgoraja był aptekarz Julian Jasiński, któremu czynnie pomagali: burmistrz miasta Antoni Maluczkiewicz, pracownik poczty Trębicki, rejent Podbielski, proboszcz ksiądz Antoni Chwała oraz Józef Skowierzak - organista z Puszczy Solskiej. Gdy w nocy z 22. na 23. stycznia oddziały rosyjskie wycofały się do Zamościa i Janowa miast stało się punktem zaopatrzeniowym oddziałów powstańczych operujących w okolicznych lasach.
Marcin Borelowski -Lelewel, jeden z najbardziej znanych dowódców powstańczych pojawił się w mieście na czele swojego oddziału 1. lipca 1863 i u dzierżawcy majątku Różnówka zarekwirował pieniądze na cele powstańcze.

Marcin Borelowski - LelewelKajetan Cieszkowski -Ćwiek


Ponownie zjawił się on pod Biłgorajem 1. września tego roku; do jego oddziału przyłączyli się wówczas: Wacław Kuczarski, Gustaw Dąbrowski, Marceli Piramowicz, Mateusz Lipiński, Andrzej Paczoń, Józef Poterański, Andrzej Stofisz, Piotr Turzynieck i Józef N.
Następnego dnia, 2. września 1863 r. pojawił się na przedmieściu Bojary oddział powstańczy Kajetana Cieszkowskiego - "Ćwieka".
Do partii tej przyłączył się Roman Kościelski. Tego dnia obóz powstańczy został zaatakowany przez wojska rosyjskie; mimo przewagi nieprzyjaciela, dzięki odsieczy nadesłanej przez Lelewela nie poniósł porażki i połączył się z partią Lelewela.
Trzeciego września oba oddziały stoczyły pod Panasówką zwycięską bitwę z Rosjanami, największą bitwę powstańczą na Lubelszczyźnie.

Na Syberię zesłano między innymi burmistrza Antoniego Maluczkiewicza, księdzu Antoniemu Chwale udało się zbiec, Rosjanie aresztowali także kurierkę powstańczą Marię Ludwikę Skowierzak.

Pomnik na Wzgórzu Polak koło Panasówki, w miejscu największej bitwy powstańczej 1863 r. na Lubelszczyźnie

 

Goganet