Biłgoraj lata 1939-1945.

Bibliografia

Markiewicz Jerzy, Szczygieł Ryszard, Śladkowski Wiesław - Dzieje Biłgoraja, Lublin 1985r. Kita Mirosław - Dzieje Parafii Trójcy Świętej, Wniebowzięcia NMP w Biłgoraju, Biłgoraj 2006r. Gazety "Tanew" Program Ochrony Środowiska dla Miasta Biłgoraj, 2006r.

Zdjęcia

Zdjęcia pochodzą z archiwum Jerzego Serafina, Muzem Ziemi Biłgorajskiej oraz prywatnych zbiorów: E. Buczka, Ryszarda Złamańskiego, Jerzego Blicharza, Stanisława Rządkowskiego, Barbary Szcząchor, Tomasza Grabiasa i innych osób.

Most na rzece Biała Łada budowniczy Włodzimierz Michalewski, rok budowy 1930 - 1934. W sierpniu 1939r. Biłgoraj liczył 8270 osób w tym: Polaków 3175, Żydów 5010, Ukraińców 85. Dane z UM Biłgoraj z dn. 11-03-1949r.

Ul. Lubelska w kierunku Rynku. 08-09-1939r. lotnictwo niemieckie bombarduje Biłgoraj, a 11-09-1939r. dywersanci niemieccy podpalają miasto w kilkunastu punktach. Spłonęło 1006 budynków, cały rynek i przyległe ulice. Zniszczono 70% miasta.

Ludność żydowska posiadała drewnianą bożnicę, spaliła się ona w 1867r. W jej miejsce zbudowano w 1875r. kosztem 8500 rubli, kamienną synagogę z łaźnią i szkołą. Róg ul. Lubelskiej i ul. Nadstawnej - strona zachodnia.

Wnętrze synagogi.

Wnętrze synagogi.

Ludność żydowska w czasie okupacji mogła mieszkać na ulicach 3-go Maja, Nadstawnej, Ogrodowej tworząc getto. Getto utworzono w listopadzie 1942r. 15 stycznia 1943r. dokonano likwidacji getta.

Apteka państwa Jabłonowskich.

W bitwie o Biłgoraj poległo 78 żołnierzy WP, a około 80 zostało rannych. W dniu 13-04-1950r. ekshumowano poległych i pochowano na Rotundzie w Zamościu. W dniach 14 i 15-09-1939r. armia Kraków i Lublin toczyły ciężkie walki w lasach biłgorajskich.

08-09-1939r. Biłgoraj bombardowany przez lotnictwo niemieckie pierwszy raz. Zginęło 12 mieszkańców i tyle samo rannych. 14-09-1939r. drugie bombardowanie, śmierć poniosło ok. 100 osób.

Widok spalonego rynku. Spalony ratusz obok budynek parterowy, w którym było 15 sklepów - biłgorajskie sukiennice, w oddali spalona synagoga.

Na pierwszym planie dwa parterowe budynki kryte blachą, są one dzisiaj sklepami na Placu Wolności. Trzeci budynek piętrowy, który został cały to budynek PZM.

Widok z kościoła WNMP, widać kościół św. Jerzego i wywieziony gruz.

Rynek po usunięciu gruzu. Budynek ocalały z prawej strony to obecny budynek PZM.

Spalone miasto, widać puste ulice 3 - go Maja, Kościuszki, Ogrodowa, Nadstawna i Lubelska.

W latach 1940 - 1942 Niemcy kazali rozebrać większość murów spalonych domów. Materiał został użyty do budowy drogi strategicznej Krzeszów - Lubaczów. Niemcy w okresie okupacji wybudowali na terenie powiatu biłgorajskiego 119,3 km dróg.

Jarmark w czasie okupacji.

Pan Marianowski i pan Mazurek w ruinach Ratusza (obecnie Plac Wolności).

W dn. 28-09-1939r. wkroczyły do Biłgoraja wojska sowieckie. Przywitali ich miejscowi komuniści. W dn. 03-10-1939r. wojska sowieckie opuściły Biłgoraj. Do Biłgoraja wkroczyli Niemcy, którzy uczynili Biłgoraj siedzibą powiatu.

16-09-1939r. Biłgoraj pali się trzeci raz. Spłonęła doszczętnie Puszcza Solska, zginęło 11 osób.

Spalona ul. Kościuszki - w oddali widać kościół WNMP spalone wieże.

Spalony rynek 11-09-1939r.

Przemarsz wojsk niemieckich w kierunku Zamościa.

Widok spalonego Biłgoraja w kierunku ul. Zamojskiej.

Więzienie w czasie okupacji niemieckiej. 24-09-1943r. akcja na biłgorajskie więzienie, uwolniono 72 więźniów. 20-12-1943r. dokonano ponownie odbicia więźniów. Jeszcze kilka razy byli odbijani więźniowie.

Czwartkowy jarmark na Rynku w Biłgoraju w 1943r.

Budynek gestapo od ul. Kościuszki, obok budynek Starostwa Powiatowego.

Pogrzeb partyzantów, którzy zginęli w bitwie pod Osuchami - zwaną również nad Sopotem, stoczonej w czasie niemieckiej operacji przeciw partyzanckiej "Wicher II", polegli w dn.25-06-1944r. W dn. 24-07-1944r. Biłgoraj był wolny.

Ujętych partyzantów AK i BCh w lasach janowskich i Puszczy Solskiej w ramach operacji "Wicher I" i "Wicher II" rozstrzelano na Rapach w dn.04-07-1944r. Byli oni torturowani w gestapo, a przed egzekucją wiązani po czterech drutem.

Kolejka po mleko wydawane jako pomoc żywnościowa.

Kolejka po mleko przy biłgorajskim Magistracie 1943r.

Czwartkowy jarmark na Rynku w Biłgoraju 1943r.

W drodze na jarmark.

Przemarsz wojsk niemieckich w kierunku Zamościa.

Spalony Rynek 1939r.

Spalona ul. Kościuszki, widać spalone wieże kościoła WNMP 1939r.

Niemiec na czołgu 1939r.

Kałmycy w Biłgoraju na ul. Kościuszki, jadą w kierunku Puszczy Solskiej.

Niemcy przy tablicach ostrzegających o działalności oddziałów partyzanckich, zbieg ul. Kościuszki i ul. Lubelskiej.

Obóz przejściowy w Biłgoraju dla partyzantów ujętych w operacjach "Wicher I" i "Wicher II" oraz ludności cywilnej spacyfikowanych terenów powiatu biłgorajskiego.

W maju 1944r. Niemcy utworzyli w Biłgoraju obóz przejściowy dla partyzantów ujętych w lasach janowskich i Puszczy Solskiej.

Od początku okupacji do końca 1942r. Niemcy wymordowali całą społeczność żydowską Biłgoraja. Biłgoraj ogółem w czasie okupacji niemieckiej poniósł olbrzymie straty. Wg danych niemieckich z 01-03-1943r. miasto liczyło 4547 mieszkańców, w tym: Polaków 4258.

Przemarsz jeńców sowieckich koło Starostwa Powiatowego w 1941r.

Spalona ul. Kościuszki 1939r.

Budynek płonącego Gestapo przy obecnej ul. W. Wasilewskiej (na przeciwko obozu przejściowego w Biłgoraju).

W tym budynku Gestapo była więziona żołnierz AK Wanda Wasilewska ps. Wacek, z zawodu nauczycielka. Podczas przesłuchania była maltretowana, bita. Wyskoczyła z I piętra doznając wstrząsu mózgu i połamania nóg.

Akcja biologicznej zagłady Żydów miała nazwę Reinhard. W Biłgoraju rozpoczęła się o świcie 02-11-1942r.

Odebrany przez Niemców majątek został wysłany do Niemiec.

Przesiedlenie ludności żydowskiej z Biłgoraja do Goraja 06-04-1941r.

Wysiedlenie ludności z powiatu biłgorajskiego 1943r.

Zdjęcie wykonane po egzekucji, cmentarz żydowski na Piaskach. Rozstrzelano około 300 osób pochodzenia żydowskiego. Wiosną 1941r. Niemcy rozebrały zabytkowy cmentarz żydowski. Pomniki i nagrobki użyli do budowy dróg i chodników.

7a._zburzony_kosciol.jpg

7b._odbudowa_kosciola.jpg

7c._ruiny_calego_kosciola_-_nowosc_.jpg

partyzanci_ak_-_budowa_pomnika_wdziecznosci_1966_x2.jpg

Goganet

Copyright © 2024 Urząd Miasta Biłgoraj - Biłgoraj lata 1939-1945.